Ministrant kadzidła

Ministrant kadzidła Ministrant kadzidła (turyferariusz) do spełniania tej funkcji potrzebnych jest zawsze dwóch ministrantów. Jeden z nich to turyferariusz. Podczas liturgii podaje kapłanowi trybularz do okadzenia lub sam dokonuje okadzenia, np. podczas błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem. Dba również o czystość trybularza i zajmuje się rozpalaniem węgielków. Drugi ministrant to nawikulariusz. Odpowiedzialny jest za łódkę, w której znajduje się kadzidło, i dba o to, aby nigdy go nie zabrakło.

Zasypanie kadzidła. Poprawność pełnienia posługi

Obejmuje ona zarówno poprawność samych czynności ministrantów kadzidła (sposób niesienia, podawania do zasypania, przekazywania celebransowi, okadzania), jak też ogólnego sposobu zachowania się. T (turyferariusza) i N (nawikulariusza, niosącego łódkę) obowiązuje także poprawne przyklękanie, powolne chodzenie, właściwa postawa. Jednak oni, częściej może niż inni ministranci, wbiegają do kościoła lub wybiegają z niego, albo też trzymając kadzidło, nie potrafią dobrze przyklęknąć.

1. Rozpalanie ognia

Pierwszym zadaniem ministranta kadzidła jest rozpalenie ognia. Czyni to w miejscu do tego przeznaczonym przygotowując wcześniej potrzebne przedmioty: zapałki, węgielki, świecę. Węgielki rozpala najpierw nad płomieniem świecy, następnie rozżarza je mocniej przez dmuchanie i wreszcie uzyskuje pełne rozżarzanie przez ruch obrotowy kociołka. Wszystkie te czynności wykonuje odpowiednio wcześniej, aby węgielki były właściwie rozpalone. Oto sposób przgotowania:

- wyjęcie kociołka z kadzielnicy,
- ułożenie węgielków(a) w kociołku,
- rozpalenie węgielków nad płomieniem świecy,
- rozżarzenie węgielków przez ruch obrotowy kociołka,
- włożenie kociołka z węgielkami do kadzielnicy.

2. Trzymanie kadzidła

Sposób trzymania kadzielnicy w czasie procesji, podczas zasypania kadzidła, a także podczas okadzenia w dużym stopniu przyczynia się do pewnej powagi w pełnieniu posługi oraz czytelności znaku. Nie chodzi przecież o to, aby kadzidło "w ogóle było", lecz żeby w całym bogactwie ukazał się "znak kadzenia".
T trzyma kadzielnicę zawsze lewą ręką, przy czym witkę kadzielnicy ujmuje dwoma lub trzema palcami, natomiast witkę łańcuszka nakłada na kciuk. Dzięki temu może jedną ręką regulować wysokość pokrywy kadzielnicy, podnosząc lub opuszczając łańcuszek kciukiem.
N trzyma łódkę także w lewej ręce, a prawą w odpowiedniej chwili podnosi lub opuszcza wieczko.

3. Niesienie kadzidła w procesji

Jeżeli ministranci kadzidła idą razem w procesji, wtedy turyferariusz idzie po prawej stronie, a nawikulariusz po lewej. We wszystkich procesjach bez Najświętszego Sakramentu idą na czele procesji, przed krzyżem. Okadza on wówczas niesiony krzyż, więc kadzielnica powinna być z nim na jednej linii.

W czasie procesji oraz wtedy, gdy stoją - turyferariusz trzyma kadzielnicę, tak jak i nawikulariusz łódkę, w lewej ręce, a prawą trzyma złożoną na piersi. Jeżeli ministranci kadzidła przychodzą do ołtarza i odchodzą od niego poza procesją, to najpierw idzie nawikulariusz, a za nim turyferariusz.
T uważa, żeby kołysząc kadzielnicą, nie kołysał się równocześnie sam, lecz zachowywał przy tym spokojną postawę.

4. Zasypanie

Przy zasypaniu kadzidła T trzyma kadzielnicę lewą ręką za pierścień, przy czym kciukiem lewej ręki podciąga tak wysoko jak potrafi oczko łańcuszka. Prawą ręką ujmuje łańcuszki tuż nad pokrywą i podnosi kadzielnicę tak, aby kapłan mógł swobodnie nasypać kadzidło. Przybliża przy tym kadzielnicę do łódeczki uważając, żeby łańcuszki nie przeszkadzały przy zasypywaniu. Podnosząc kadzielnicę do zasypania nigdy nie chwyta za jej podstawę. Jest to nieestetyczne i grozi poparzeniem. Po zasypaniu kadzidła opuszcza kadzielnicę w dół i opuszcza pokrywę.
N stoi zawsze po lewej stronie T. Łodkę trzyma lewą ręką, prawą zaś otwiera wieczko. Łyżeczka powinna być wysunięta, by celebrans mógł ją łatwo chwycić.

5. Podawanie kadzielnicy

Jeżeli przy ołtarzu posługuje diakon, wówczas T podaje mu kadzielnicę lewą ręką do jego prawej, prawą zaś podtrzymuje łańcuszki krótko, tuż nad pokrywą. Jeżeli natomiast ma wręczać kadzielnicę bezpośrednio kapłanowi, podaje mu prawą ręką pierścień do jego lewej ręki, lewą z kolei podaje łańcuszki podtrzymywane ponad nakrywką do prawej ręki. Odbierając kadzielnicę od celebransa prawą ręką odbiera górną jej część (obie nitki), lewą ręką zaś chwyta łańcuszki ad pokrywą, następnie opuszcza dolną część kadzielnicy, a górną przekłada do lewej ręki.

6. Okadzanie

Podczas okadzenia lewa ręka pozostaje bez ruchu na wysokości piersi, prawa natomiast chwyta łańcuszek nieco nadpokrywą. W tej pozycji wykonuje odpowiednie ruchy kadzidłem w stronę osoby lub rzeczy, które okadza. Czyni to lekko i swobodnie. Dwoma pociągnięciami kadzidła okadza się relikwie i obrazy świętych wystawione do publicznej czci, w każdym innym wypadku wykonuje się trzy pociągnięcia kadzidła (CE 92).
Zebrany lud Boży powinien czuć woń kadzidła, a nie widzieć unoszący się dym, czy, tym bradziej, słyszeć akt okadzania. Kadzidło najwyższej jakości, używane przez profesjonalistę, przede wszyskim się czuje (choć niewątpliwie dym jest też istotnym elementem - zob. symbolika).

Okadzanie osób i rzeczy

Okadzanie może być stosowane w bardzo różnych sytuacjach. Zawsze jednak wobec rzeczywistości, która ma bezpośrednio związek z Bogiem. Okadzamy osoby dlatego, że są one świątynią Boga i okadzamy rzeczy jeśli zostały one szczególnie Bogu poświęcone lub pobłogosławione, aby w nich była składana ofiara Bogu, i zanoszone do Niego modlitwy.

Troska o kadzielnicę i kadzidło

Zadaniem ministrantów kadzidła jest nie tylko służyć w czasie mszy św. i nabożeństw. Oni mają dbać także o sprawność i czystość kadzielnicy, o węgielki, a także o samo kadzidło, które ma być spalane w ogniu. Miejsce, gdzie znajduje się kadzielnica i gdzie "robi się ogień" nie powinno być całe zalane woskiem, zabrudzone, pełne porozrzucanych węgielków, połamanych zapałek i pudełek po zapałkach. Czystość i porządek obowiązują także w tym miejscu kościoła.

Szczególną troską ministranta kadzidła powinno być pozostawienie porządku po zakończeniu posługi. Węgielki należy wyjąć z kociołka. Zapałki, świecę i inne przedmioty pozostawić na swoim miejscu. Jest to więc funkcja, która wymaga wcześniejszego przygotowania oraz pracy po skończeniu nabożeństwa.

Uwagi dodatkowe

1. Należy uważać, aby pełnienie funkcji ministranta kadzidła nie utrudniało lub nawet uniemożliwiało osobistego uczestnictwa ministranta w liturgii. Jeżeli turyferariusz i nawikulariusz wychodzą z kościoła do zakrystii, to myślą i sercem pozostają przy ołtarzu. W zakrystii nie rozmawiają ani nie zajmują się innymi sprawami. Może zaistnieć konieczność ponownego uczestnictwa w mszy św. (jeżeli jest to msza św. obowiązująca).
2. Posługa ministranta kadzidła należy do najbardziej "ruchliwych" funkcji liturgicznych. Trzeba wiele razy przemierzać długą drogę na oczach ludu. Ministrant pełniący tę posługę musi więc pamiętać, aby każdy jego gest i krok był wykonany z odpowiednią powagą i pięknie. Nie można dopuszczać do sytuacji, w której T i N wbiegają przed ołtarz, i wybiegają do zakrystii, jakby byli na boisku sportowym.
3. Ministranci wykonują niekiedy bardzo szybkie ruchy kadzidłem w celu podtrzymania ognia. Należy uważać, aby nie miało to charakteru zabawowego lub wprost śmiesznego, niezgodnego z duchem liturgii i właściwym rozumieniem "znaku kadzidła". Wszelkie "młynki" i "wiraże" są dopuszczalne tylko poza liturgią.

Opracowanie z Ceremoniału Posług Liturgicznych

MINISTRANCI


+ M I N I S T R A N T  K S I Ę G I +

Odpowiedzialny jest za wszelkie księgi liturgiczne używane podczas Mszy Świętej oraz nabożeństw. Przed liturgią do jego obowiązków należy zaznaczenie odpowiednich czytań w lekcjonarzu, przygotowanie Ewangeliarza oraz Mszału. Podczas Mszy Świętej podaje Mszał kapłanowi sprawującemu Eucharystię. Musi więc znać dokładnie układ i rozmieszczenie tekstów.

symbole: wydawnictwo HLONDIANUM


Poprawność pełnienia posługi

Jeżeli ministrant bierze do ręki mszał, aby go podać kapłanowi, czyni to w następujący sposób:

- ustawia się z zewnętrznej strony Celebransa, nie od strony środka kościoła,
- stoi w taki sposób, aby nie zasłaniać kapłana wiernym i nie zasłaniać mikrofonu,
- mszał opiera na ręce zwróconej w stronę kapłana, trzymając go w narożniku od spodu. Drugą ręką otwiera mszał, przewraca strony i zamyka go.
Podczas procesji Wejścia ministrant księgi idzie przed lub nieco za celebransem, wraz z ceremoniarzem. Po dojściu procesji, usługuje wedle rubryk. Podczas obrzędów wstępnych trzyma mszał na ręce; składa go dopiero po "amen", kończącym kolektę. Po zakończeniu modlitwy wiernych kładzie mszał na podstawce i ustawia po lewej stronie ołtarza. Cały czas pozostaje po lewej stronie celebransa, stojąc pół kroku za nim. Jeżeli jest więcej niż jeden koncelebrans, ministrant księgi odchodzi na swoje miejsce przed rozpoczęciem odmawiania prefacji przez celebransa. Po komunii św. składa mszał i pulpit. Podczas obrzędów zakończenia trzyma mszał na ręce.

Troska o księgi liturgiczne

"Księgom liturgicznym należy się poszanowanie z kilku powodów:
1. Służą do sprawowania świętych czynności,
2. Zawierają fragmenty Pisma św.,
3. Zawierają teksty modlitw Kościoła, przez które oddaje się cześć Bogu,
4. Są własnością wspólnoty parafialnej.
Ich wygląd zewnętrzny ma podkreślać wielkość i godność liturgii, a nasz stosunek do nich powinien być wzorowany na szacunku, jaki oddajemy księdze Pisma św." (Ministrant Księgi, podręcznik formacyjny, str. 57).

Uwagi dodatkowe

1. Przed mszą św. należy uzgodnić formularz z celebransem i zaznaczyć wszystkie teksty.
2. Zakładki i inne znaki ułatwiające odszukanie właściwego miejsca w mszale nie służą do otwierania mszału, ani do przewracania stron. Zakładka może się bowiem ześlizgnąć, a uchwyt urwać. Dlatego dzięki nim podnosimy tylko lekko kartki i chwytamy w tym miejscu całą ręką mszał, i dopiero wtedy przewracamy.


Opracowanie z Ceremoniału Posług Liturgicznych



Poprawiony (środa, 16 listopada 2011 22:45)